Yetişkin bir insan için gerekli ideal uyku süresi yaşanılan bölgeye, sahip olunan fiziksel özelliklere, yaşa vb. durumlara göre değişiklik gösterse de 6-8 saatlik uyku birçok durumda yeterli oluyor. Ancak bazen nerdeyse günün yarısını uyuyarak geçirmiş olsak da ertesi gün uykusuzluk hissediyoruz. Bazı insanlar bunu aşırı uyumadan kaynaklı bir sorun olarak görürken kimisi de fiziksel ve mental aşırı yorgun olduğumuz dönemlerde bu durumun anormal olmadığını düşünüyor. Peki bazen 10 saat uyuyup uykumuzu alamazken 3 saat uyuyunca daha enerjik uyanmamız hakkında ne deniyor?
Bazı araştırmalara göre uyku saatleri arasında mini uyku döngüleri varmış. Eğer uyanma vaktimiz, derin uykuda olunan bu döneme denk geliyorsa totalde kaç saat uyumuş olursak olalım uyanırken zorluk yaşayıp tekrar uyumak istermişiz. Bu yüzden uyanma anımızı 1 buçuk saatlik döngülerin sonuna denk getirmemizde fayda var. Uykuya dalma süresi 7-14 dakika civarı olduğunu düşündüğünüzde saat 07.00’da uyanmak istiyorsanız 23.20 ya da 00.50 gibi uyumanız mantıklı olacaktır. Tabii ki sürekli uyumak istememizin, uykumuzu tam anlamıyla alamamamızın tek nedeni bu değil.
Örneğin günlük hayatımızda yediğimiz, içtiğimiz şeyler, yaptığımız egzersizler vs. de ihtiyacımız olan uyku saatini etkileyebilir. Haliyle ihtiyacımızın altında uyursak hiç tam anlamıyla enerjik hissedemeyiz. Eğer düzenli kullandığımız ilaçlar var ise bunların da uyku üzerindeki etkilerine bakmak gerekir. Fazla kafein almak veya konforlu olmayan bir alanda uyumak da önemli etkenlerden.
Gün içerisinde uyumak istemenizin bir başka sebebi de ne kadar uykunuzu almış olursanız olun eğer yapmanız, yetiştirmeniz gereken ve pek de yapmaktan zevk almadığınız bir işiniz varsa uyku sizin için rahatlatıcı bir kaçış noktası olarak görülebilir. Hatta bir şey için size örneğin 10 gün veriliyorsa sanki uyuduğunuzda günler azalmıyormuş gibi gelebilir. Kısacası psikolojik olarak da sürekli uyumak isteyebilirsiniz.
Son olarak uykunu yeterince alamama durumu tıbbi bir hastalıktan da kaynaklanabilir. Örneğin, hipersomnia gün boyunca aşırı uyku isteği olanların yaşadığı bir tür hastalıktır. Kişi, gece boyunca düzenli olarak uyumuş ve uykusunu almış olsa da uyku isteği hiç azalmaz. Sürekli uyumak ister. Hastalık “aşırı uyuma hastalığı” olarak da bilinir. Tedavi yardımıyla üstesinden gelinebilir. Eğer birine hipersomnia teşhisi konuluyorsa aşırı uyuma isteği olmasına neden olan etkenler belirlenmelidir. Bu etkenler ortadan kalkmadan bir çözüm söz konusu değildir. Yine bu noktada da stres maalesef ki önemli bir rol oynuyor. Genel olarak mental olarak ne kadar pozitif ve stresten uzak olursak bu uyku düzenimizde de pozitif etki yaratacaktır.
Cemre Su Yaşar